فست فشن چیست و چه آسیب هایی دارد؟

احتمالا تا الان بارها کلمه‌ی فشت‌فشن به گوشتان خورده است. برندهای فست فشن با اینکه جزو پولسازترین مشاغل مد و فشن هستند، آسیب‌ها و مخالفان خود را دارند. بحث داغ آسیب‌های آن به محیط زیست و کارگا‌ه‌های بزرگ تولید لباس که با حقوق کم و ساعات کاری زیاد از کارگران کار می‌کشند همیشه داغ است! با همه‌ی اینها مبحث فست‌فشن هنوز هم برای خیلی‌ از افراد گنگ است‌. فست فشن یک پدیده نسبتاً جدید در صنعت مد است که آسیب‌های زیادی به کره زمین وارد کرده، کارگران را استثمار ساخته و به حیوانات آسیب رسانده است. در این مقاله علاوه بر معرفی برندهای فست فشن و آسیب‌های آنان، دلایلی که باید از آن دوری کنید را به شما می‌گوییم، پس با ما همراه باشید.

فست فشن چیست؟

فست‌فشن اصطلاحی در مد است و به تولیداتی اختصاص داده می‌شود که در زمان بسیار کوتاهی از طراحی به تولید و عرضه می‌رسند. فست فشن نقطه مقابل مد پایدار است و تولیدات آن معمولا از طراحی‌ها و ترندهای هفته‌های مد و سبک‌های محبوب سلبریتی‌ها کپی می‌شوند و یا شبیه به آن‌ها طراحی شده و با سرعت بالا و قیمت و کیفیت بسیار پایین‌تری به دست مشتریان می‌رسد. فست فشن به دلیل سرعت در تولید آسیب‌های زیادی برای محیط زیست ایجاد می‌کند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

فست فشن چگونه به وجود آمد؟

برای درک اینکه فست فشن چقدر سریع به وجود آمد، باید کمی به عقب برگردیم. قبل از دهه 1800، روند مد بسیار کند بود. افراد باید موادی مانند پشم یا چرم تهیه می‌کردند و به سختی با آن‌ها پوششی برای خود می‌ساختند. رفته رفته انقلاب صنعتی، تکنولوژی جدیدی مانند چرخ خیاطی را معرفی کرد که باعث شد تولید لباس آسان‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تر شود. کم کم مغازه‌های خیاطی برای پاسخگویی به طبقات متوسط ​​به وجود آمدند. این مغازه‌های خیاطی از تیم‌هایی از کارگران پوشاک یا کارگران خانگی کمک می‌گرفتند. در دهه‌های 1960 و 70، جوانان کم کم با گرایش‌های جدید مد آشنا شدند و لباس به وسیله‌ای برای بیان شخصیتی افراد تبدیل شد. در اواخر دهه 1990 و 2000، کم کم درآمد صنعت مد به اوج خود رسید، خرید آنلاین شروع شد و خرده‌فروشی‌های فست فشن خیابان‌ها را اشغال کردند. این برندها طراحی را از خانه‌های مد برتر تقلید کرده و خیلی سریع با مواد بی کیفیت ارزان لباس‌ها را تولید می‌کنند. همه این‌ها باعث شد افراد هر زمانی که می‌خواهند لباس‌های مد روز را خریداری کنند، اما حالا چه بر سر محیط زیست آمد؟ با ما همراه باشید.

آسیب‌های فست فشن

فست فشن با وجود اینکه باعث شده بسیاری از افراد بتوانند ترندهای روز دنیا را به راحتی و با پرداخت هزینه کمتر خریداری کنند، آسیب‌هایی بسیاری برای محیط زیست داشته و به همین دلیل مورد انتقاد افراد زیادی قرار گرفته است. با ما همراه باشید تا شما را متقاعد کنیم از فست فشن دوری کنید.

رواج لباس‌های یک بار مصرف

فست فشن اکثر مردم به خصوص جوانان را به نگرش "دور انداختن" تشویق می‌کند، به همین دلیل به آن مد یکبار مصرف نیز می‌گویند. صنعت فست فشن نوجوانان تا سن 20 سالگی را مخاطب خود قرار می‌دهد و با ظهور ترندها آن‌ها را تشویق می‌کند که برای شیک پوشی باید هرچه بیشتر لباس بخرند. طی مصاحبه‌ای با جوانان زیر 20 سال، آن‌ها اعتراف کردند که فقط یک یا دو بار از اکثر لباس‌های خود استفاده کرده و بعد آن‌ها را دور انداخته‌اند! به طور کلی یکی از بزرگترین مضرات فست فشن این است که ما را به این باور می‌رساند که برای ماندن در صدر ترندها، نیاز به خرید بیشتر و بیشتر داریم، و اگر بیشتر لباس نخریم از مد روز عقب مانده‌ایم. این به نوبه خود باعث ایجاد احساس نارضایتی از نوع پوشش‌مان نیز خواهد شد.  

آلودگی کره زمین

ممکن است خرید هرچه بیشتر لباس‌های ارزان قیمت برای ما خوشایند باشد، اما مطمئناً برای سیاره ما با قیمت بسیار گرانی تمام می‌شود! منتقدان معتقدند که فست فشن یا مد سریع به دلیل استفاده از مواد ارزان قیمت و روش‌های تولیدی نامناسب، باعث ایجاد آلودگی، ضایعات بیشتر و منسوخ شدن برنامه‌ریزی برای کمک به کره زمین می‌شود. لباس‌های تولید شده توسط برندهای فست فشن، طول عمر زیادی ندارند و حتی نمی‎‌توان آن‌ها را بازیافت کرد، چرا که آن‌ها عمدتا (بیش از 60٪) از مواد مصنوعی ساخته شده‌اند. بنابراین وقتی آن‌ها را دور می‌ریزید، سال‌ها در محل دفن زباله به زندگی خود و آلوده کردن کرده زمین ادامه می‌دهند.

استثمار کارگران

اکثر برندهای فست فشن به دنبال  کشورهایی با پایین‌ترین استانداردهای کاری هستند تا کارگران پوشاک بتوانند به راحتی مورد استثمار قرار گیرند. آن‌ها تولیدات خود را برون سپاری می‌کنند و به دلیل تولید سریع و قیمت ارزانی که عرضه می‌کنند، دستمزد بسیار پایینی به کارگران خود می‌دهند. نظارت‌های سختگیرانه، شرایط و فضای بد کاری، دستمزد کم، ساعت کاری زیاد و رفتارهای توهین آمیز از اقدامات استثمارگرانه برندهای فست فشن هستند.

آسیب به حیوانات

از دیگر مضرات فست فشن، آسیب به حیوانات است. رنگ‌های سمی و میکروالیاف آزاد شده در طبیعت و آبراه‌ها، توسط جانداران خشکی و دریایی بلعیده می‌شوند و بر زنجیره غذایی آن‌ها تاثیر مخربی می‌گذارد. هنگامی که محصولات حیوانی مانند چرم، خز و حتی پشم به وفور در برندهای فست فشن استفاده می‌شوند، رفاه و سلامت حیوانات به خطر می‌افتد. شاید باورتان نشود اما برخی رسوایی‌ها نشان می‌دهد که گاهی خز واقعی، از جمله خز گربه و سگ، اغلب به عنوان خز مصنوعی در اختیار خریداران ناآگاه قرار می‌گیرد. در واقع آنقدر خز واقعی در شرایط وحشتناکی تولید می‌شود که گاهی تولید و خرید آن از خز مصنوعی ارزان‌تر است.

طبق آخرین تحقیقات، به ازای هر ۱۳ پوند لباس با متریال پلاستیکی در فرایند شستشوی ماشینی ۷۰۰،۰۰۰ رشته نازک پلاستیکی آزاد می‌شود که به طبیعت می‌رود. بسیاری از موجودات دریایی که در نهایت غذای ما هستند، سم شمیایی این میکروپلاستیک‌ها را جذب می‌کنند. آن‌ها در زمانی که بسیار گرسنه هستند، پلاستیک را به عنوان غذا شناسایی کرده و می‌خورند، این خود باعث مرگ دست جمعی ماهی‌ها شده و یا آن‌ها را قبل از سن باروری می‌کشد.

هدر دادن آب

پنبه به عنوان پرکاربردترین متریال برای تولید پارچه در جهان شناخته می‌شود. برای تولید پنبه آب و سم شیمیایی خیلی زیادی استفاده می‌شود. طبق بررسی‌های انجام شده تنها برای 5 درصد از زمین‌های کشاورزی تولید پنبه، از ۱۶٪ از آفت‌کش‌های جهان استفاده می‌شود! اگر بخواهیم عمیق‌تر به همین یک جمله فکر کنیم متوجه خواهیم شد سلامتی کارگران و کشاورزانی که مستقیم در معرض این سموم قرار دارند در خطر است. برای تولید هر ۱ کیلو پنبه ۲۰،۰۰۰ لیتر آب مورد نیاز است. به طور مثال برای تولید یک شلوار جین حدود ۷۰۰۰ لیتر آب استفاده می‌شود .این میزان معادل مصرف شخصی یک فرد طی ۵-۶ سال است!

آسیب به شغل طراحان

بسیاری از طراحان مطرح دنیا مخالف برندهای فست فشن بوده و اعتراضاتی را به آن وارد کرده‌اند. آن‌ها مدعی هستند که برندهای فست فشن به طور غیرقانونی طراحی‌های آنان را کپی کرده و با قیمت‌های پایین‌تر تولید و عرضه می‌کنند. این باعث شده شغل و درآمد بسیاری از طراحان خلاق به خطر بیوفتد. پس اگر قصد دارید در مسیر طراح لباس شدن گام بردارید، نباید از برندهای فست فشن حمایت کنید!

فواید فست ‌فشن

شاید برایتان سوال پیش بیاید با تمام مواردی که ذکر شد آیا فست‌فشن فایده‌ای هم دارد؟ یا با تمام مضراتش چرا هنوز فعالیت فست‌فشن متوقف نشده است؟ قطعا فست‌فشن یک امتیاز برای تجارت است. معرفی و تولید مداوم محصولات جدید، مشتریان را ترغیب به خرید بیشتر می‌کند. فست‌فشن مسئول سودهای کلان است. در مورد مزایای مصرف کننده می‌توان به دسترسی سریع افراد به لباس دلخواه با قیمت پایین اشاره کرد. همچینین اشتغال زایی آن‌هم به درصد بالایی که افراد هم در کارگاه‌ها و هم فروشگاه‌های این برندها مشغول به کار می‌شوند نیز از فواید این برندها محسوب می‌شود، اما به نظر شما این فواید ارزش مضرات فست فشن را دارند؟

چگونه برندهای فست فشن را تشخیص دهیم؟

می‌توانید با تحقیق و مطالعه در اینترنت با برندهای فست فشن آشنا شوید، اما تشخیص فست فشن بودن یک برند به محض مشاهده محصولات آن نیز کار سختی نیست. بسیاری از این برندها موارد زیر را به صورت مشترک دارند:

• برندهایی که آخرین ترندهای روز را خیلی سریع در حجم بالا تولید و عرضه می‌کنند.
• لباس‌ها و محصولات برند یا تولیدی قیمت بسیار پایینی دارند.
• زیپ‌ها و دکمه‌های استفاده شده در لباس‌ها پلاستیکی یا بسیار بی کیفیت است.
• استفاده از پارچه‌های بی کیفیت مانند پلاستیک، مواد و پلی استر برای لباس‌ها.
• فرسوده و کهنه شدن لباس پس از چند بار پوشیدن آن‌ها.

با در نظر گرفتن مضرات و فواید فست‌فشن‌ها چه کنیم؟

در واقع هیچ اجبار یا حتی ساز و کاری برای مقابله با فست‌فشن‌ها وجود ندارد، اما می‌توانیم با خرید نکردن از این برندها از حقوق افراد و حیوانات و محیط زیست دفاع کنیم یا حداقل اگر خرید می‌کنیم، لباس‌ها را دور نریزیم، بازگرداندن لباس به چرخه‌ی مصرف بهترین کاری است که می‌توانیم در قبال خرید از این برندها انجام دهیم. بهتر است سعی کنیم تا جایی که می‌توانیم یک مینیمالیست باشیم. مینیمالیسم یک سبک زندگی و استایل شخصی است که کاملا با فست فشن مخالفت دارد.

چرا برندهای فست‌فشن محبوب شدند؟

در گذشته خرید لباس امری دوره‌ای و در بازه‌های طولانی صورت می‌گرفت که معمولا در مواقع نیاز لباس خریداری می‌شد اما با گذشت زمان و پیشرفت فناوری که سهولت تولید لباس را به دنبال داشت، خرید لباس به نوعی سرگرمی تبدیل شد! هرساله در هفته‌های مد، برندهای لوکس و طراحان لباس برتر دنیا، آیتم‌های تولیدی خود را به دنیا عرضه می‌کنند، قطعا تمامی افرادی که به مد و لباس علاقه دارند، توانایی خریدن یک طرح اختصاصی، کوتور و لوکس را ندارند؛ اینگونه شد که برندهای فست‌فشن وارد عرصه‌ی مد شدند! با تولید ترندی‌ترین لباس‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن و قیمتی پایین‌تر از قیمت برندهای لوکسی که شبیه آن‌ را تولید کرده‌اند، در دل افراد جا باز کردند. در مقابل همه این‌ها سعی کنید سلبریتی‌هایی که با مصرف گرایی مقابله می‌کنند را بشناسید.

معروف‌ترین برندهای فست فشن

برندهای زیادی در گروه فست‌فشن‌ها قرار می‌گیرند، اما بین همه‌ی آن‌ها می‌توان از برند zara و H&M به عنوان غول‌های فست فشن نام برد.  در کنار آن‌ها برندهایی نظیر Asos، Mango، New، Gap، Esprit، Primark، UNIQLO، Shein، look، topshop   و ... که نام بیشترشان برایمان آشناست و متاسفانه بیشترمان از محصولاتشان خرید می‌کنیم.

فست ‌فشن ایرانی

برندهای ایرانی، معمولا در مقابل بازار جهانی فست ‌فشن‌ها قابل مقایسه نیستند، اما نکته‌ی قابل توجهی که وجود دارد مشخص نبودن سیاست برندهاست که معمولا موجب تصور وجود ردپایی از فست‌فشن در بین برندهای ایرانی می‌شود، قطعا طراحی اختصاصی و صرف زمان مناسب در قبال کیفیت مناسب و مواد مرغوب و ترجیحا طبیعی می‌تواند برندها را از دسته‌ی فست‌فشن بودن دور نگه دارد. برخی از تولیدی‌های بی نام و نشان ایرانی نیز جزو برندهای فست فشن ایرانی به حساب می‌آیند، درحالی که برخی برندهای ایرانی حامی مد پایدار هستند.

فست‌فشن، دغدغه‌ی فعلی دنیای مد

 با وجود محبوبیت این‌ برندها بین افراد، به نظر نمی‌رسد تولیداتشان به مذاق زمین خوش آمده باشد! تولید سریع، آن‌ هم به صورت انبوه مضرات غیرقابل جبرانی را وارد زمین می‌کند! سالانه میلیون‌ها تن زباله و پسماند لباس وارد اکوسیستم می‌شود که معمولا همه‌ی آن‌ها لباس‌های استفاده شده هم نیستند بلکه تولید انبوه یکی از فصل‌های برندهای فست‌فشن است، که به دلیل تغییر ترندها و طراحی جدید روانه‌ی زمین‌های زباله شده‌اند. منتقدان معتقدند به علت استفاده از مواد ارزان‌ قیمت و غیرقابل بازیافت، زباله‌ی آن‌ها تا سال‌ها روی زمین باقی می‌ماند. استفاده از مواد سمی و رنگ‌های نساجی آب‌های زمین را آلوده می‌کند، تولید انوه باعث مصرف بی‌رویه‌ی آب می‌شود! تولید گازهای گلخانه‌ای نیز جایگاه خود را در این میان حفظ کرده است! سالانه میلیون‌ها تن زباله‌ی لباس سوزانده شده و یا در زمین خاک می‌شوند که این امر به خودی خود آسیب جدی برای محیط زیست است. البته ناگفته نماند که صنعت فشن به خودی خود،‌ به دومین صنعت آلوده کننده‌ی جهان تبدیل نشده است، بلکه تمامی این موارد در این امر دست به دست هم داده‌اند. کلام آخر اینکه سعی کنیم در قبال این روند آگاه باشیم و افراد بیشتری را آگاه کنیم تا حداقل اگر از این برندها خرید می‌کنیم، از راه درست جبران خریدمان نیز آگاه باشیم.