ممکن است تا کنون بارها با لفظ خرده فرهنگ در بسیاری از منابع و کتب برخورد کرده و یا حتی به دنبال معنی و مفهوم آن نیز رفته باشید. شاید برایتان جالب باشد که در یک مجله‌ی مد با یک مفهوم انسان شناسانه رو به رو شده باشید؛ اما ما در این بلاگ قصد نداریم صرفا به معنی تحت الفظی این کلمه و یا ریشه‌ی آن بپردازیم، بلکه می‌خواهیم از نقطه‌ی دید فشن به این مسئله نگاه کنیم و فرق استایل و خرده فرهنگ را بهتر بشناسیم.
اصلا خرده فرهنگ چیست؟
تعریفی که مردم شناسان و بسیاری از محققان از خرده فرهنگ ارائه کرده‌اند، این است که خرده فرهنگ، به ارزش‌ها و هنجارهایی می‌گویند که متفاوت از ارزش‌های اکثریت جامعه باشد و صرفا متعلق به یک گروه و قشر خاص، با تفکر و ایدئولوژی خاص خودشان می‌باشد که انواع مختلفی نیز دارد.
سوالی که پیش می‌آید این است که خرده فرهنگ به طور کلی چه ارتباطی با فشن دارد؟
خرده فرهنگ تنها در مفاهیم جامعه شناسانه قرار نمی‌گیرد بلکه در فشن نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. خرده فرهنگ‌های مد، به روش‌هایی از لباس پوشیدن و استایل کردن می‌گویند که از موسیقی، فرهنگ، هنر و... تاثیر می‌گیرد و بسیار با سبک متفاوت است؛ زیرا سبک گاهی شخصی سازی شده است. خرده فرهنگ‌های مد در نتیجه‌ی گرایش گروهی از افراد با علایق مشترک به وجود می‌آید که بر اساس ویژگی‌های خاصی در ظاهر و انتخاب لباسشان، به این وسیله از سایر افراد جامعه متمایز می‌شوند. عوامل زیادی از جمله اقتصاد، آب و هوا، مذهب و... نیز در تمام دوران بر خرده فرهنگ‌ها تاثیرگذار بوده است. طبق نظریه‌ی جامعه شناسان افرادی که مخالف روندها و ارزش‌های موجود در جامعه هستند، بیشتر به سمت خرده فرهنگ‌ها گرایش دارند.
فرق استایل و خرده فرهنگ چیست؟
همانطور که می‌دانید، واژه‌ی استایل به معنی سبک یا روش است که در واقع به قرار گرفتن مجموعه‌ای از آیتم‌های پوششی می‌گویند، که اطلاعات زیادی از روحیات، شخصیت و طرز فکر هر فرد را به سایرین منتقل می‌کند. استایل مقوله‌ای شخصی است که گاهی با ترندها همگام است. استایل انواع گوناگونی دارد که ممکن است شما تابع یکی از آنها باشید و یا از یک استایل الهام بگیرید و آن را برای خود شخصی سازی کنید؛ اما مقوله‌ی خرده فرهنگ بسیار فراتر است؛ زیرا خرده فرهنگ‌ها ویژگی خاص خودشان را دارند که افراد دنباله رو این جریان را از سایر افراد جامعه متمایز می‌کند. افرادی که از خرده فرهنگ‌های خاصی برای انتخاب استایل خود استفاده می‌کنند، هنجارها و اصول جدیدی را توسعه می‌دهند که ممکن است برای خرده فرهنگ آنها مناسب به نظر برسد. برعکس استایل، که ممکن است در مواردی از ترندها پیروی کند، خرده فرهنگ هرگز خود را به ترندها محدود نمی‌کند زیرا هدف آنها ایجاد سبکی است که از هیچ قاعده ای پیروی نکند.
مهم ترین خرده فرهنگ‌های فشن
هیپ هاپ
یکی از مهم ترین و معروف ترین خرده فرهنگ‌های فشن، که در ایران نیز بسیاری از جوانان طرفدار آن هستند، خرده فرهنگ هیپ هاپ است که از دهه 80 میلادی در میان جوانان ظهور کرد و تا کنون طرفداران خاص خود را دارد. در ابتدا هیپ هاپ یکی از اولین انواع خرده فرهنگ‌هایی بود که پیروانش، به وسیله‌ی آن مخالفت خود را با قوانین مد نشان می‌دادند اما اکنون، استایل هیپ هاپ به بخشی از مد تبدیل شده است و برندهای مشهوری چون گوچی، لویی ویتون، دولچه گابانا و آرمانی تولیدکنندگان اصلی لباس‌های لوکس این خرده فرهنگ هستند. کلاه‌های بیس بال، شلوارهای اسلش و آیتم‌های جین و اور سایز از امضاهای استایل هیپ هاپی‌هاست.
پانک
اگر پیگیر مد و فشن باشید، حتما نام استایل پانک را شنیده‌اید. شاید برایتان جالب باشد که بدانید پانک یکی از خرده فرهنگ‌های مد است که ریشه‌ی آن به اواسط دهه 70 میلادی در آمریکا و در میان افرادی که می‌خواستند سرکشی خود را اثبات کنند، برمی‌گردد. از آیتم‌های استایل این خرده فرهنگ می‌توان به دامن‌های تارتان، شلوار جین‌های پاره، کت‌ها و چکمه های چرمی مشکی و کمربندهای میخ دار اشاره کرد. علاوه بر استایل، آرایش مو و صورت این افراد نیز امضای خاص خود را دارد که شامل سایه‌های اسموکی و رژ لب‌های تیره می‌شود. پرسینگ بدن و استفاده زیاد از رنگ‌های مشکی در میان پیروان خرده فرهنگ پانک نیز بسیار رایج است.
بوهمین
از دیگر خرده فرهنگ‌های دنیای مد که در ایران نیز وارد شده و طرفداران زیادی دارد، بوهو است. این خرده فرهنگ پیشینه‌ای طولانی دارد و به اواخر دهه 60 و70 میلادی برمی‌گردد. مد بوهمیایی با الهام از فرهنگ هیپی است که بیانگر آزادی بیان و سبک غیررسمی بود. در میان خرده فرهنگ‌های مد، بوهو، یکی از راحت‌ترین و همه گیرترین آنهاست. از آیتم‌های مورد استفاده بوهمین‌ها می‌توان به دامن‌های ریزش دار، تاپ‌های گشاد با یقه V شکل، آستین‌های اسقف، پارچه‌های پر طرح و شلوار جین‌های گشاد اشاره کرد.
گرانچ
گرانچ، خرده فرهنگی در دهه 80 میلادی است که از نظر سیاسی، بازتابی از سرخوردگی نسل جوان از سرمایه داری و رشد اقتصادی بود. یکی از ویژگی‌های این خرده فرهنگ، استفاده از پوشاک بادوام و صرفه جویی است. گرانچ حتی این روزها هم یکی از محبوب ترین خرده فرهنگ‌های مد است که در ایران هم طرفداران زیادی دارد. از آیتم‌های پوششی گرانچ می‌توان به لباس‌های گشاد، تی شرت‌های ساده و تک رنگ (معمولا مشکی و سفید)، ژاکت‌های چرمی، پیراهن‌های فلانل و کفش‌های دکتر مارتین اشاره کرد که این آیتم‌ها به عنوان یک لباس کلاسیک گرانج طبقه بندی می‌شود.
در ایران نیز خرده فرهنگ‌های زیادی وجود دارد که تعداد زیادی از آنها مختص به یک قوم خاص است. خرده فرهنگ‌هایی مخصوص برای مراسمات شادی، غم و یا حتی اعیاد ملی و مذهبی. اما متاسفانه با توجه به پتانسیل بالا برای پرداختن به موضوع پوشش اقوام، اطلاعات کمی در مورد خرده فرهنگ‌های مد در ایران موجود است. امید است که در این باره بیشتر بخوانیم و بشنویم.
شما چه خرده فرهنگ‌های فشن دیگری را می‌شناسید؟
