هر آنچه باید در مورد جشنواره کن بدانید! 

اگر علاوه بر صنعت مد و فشن به سینما هم علاقه‌مند باشید، بدون شک جشنواره کن نامی آشنا برای شما است. جشنواره فیلم کن، یکی از مهم‌ترین رویدادهای سینمایی است که به مدت 10 روز میزبان مشهورترین ستارگان بین‌المللی است. اگر شما هم دوست دارید صفر تا صد این جشنواره را بدانید، پیشنهاد می‌کنیم مطالعه این مقاله را از دست ندهید. 

پیشنهاد می‌کنیم مقاله "نگاهی به بهترین استایل‌های کن در سال گذشته (2023)" را مطالعه نمایید.

تاریخچه جشنواره کن؛ جشنواره فیلم کن چیست و چه زمانی برگزار می‌شود؟

جشنواره کن در حال حاضر معتبرترین گردهمایی فیلم در جهان و هم‌چنین گسترده‌ترین رویداد فرهنگی است. این جشنواره یک انجمن بزرگ برای کشورهای تولیدکننده فیلم است که به برگزیدگان جوایز مختلفی اهدا می‌کند. جشنواره کن برای اولین بار در سال 1946 برگزار شد. با این‌حال باید بدانید بذر این رویداد در واقع هشت سال زودتر کاشته شده است. 

در ژوئیه 1938«ونیز موسترا» اولین مسابقه بین‌المللی که به دنیای فیلم اختصاص داشت، در ایتالیا برای ششمین بار شاهد جمع شدن کشورهای عمده تولیدکننده فیلم قبل از جنگ بود. فرانسه نیز با تعدادی فیلم که توسط هیئت منصفه انتخاب شده بود، حضور داشت. یک فیلم آمریکایی قلب داوران را تسخیر کرده بود و همگان اتفاق نظر داشتند جایزه را به آن سینمایی اهدا کنند اما تحت فشار هیتلر، یک فیلم آلمانی تحسین شد و جایزه را دریافت کرد.

همین موضوع باعث شد اعضای کشورهای فرانسه، ایالات متحده و بریتانیا جشنواره را ترک و هرگز به آن بازنگردند. فیلیپ ارلانگر در طول سفر خود به فرانسه، به این فکر افتاد که رویدادی را برای جایگزینی موسترا برگزار کند و جشنواره‌ای را به جهان ارائه دهد که بدون فشار و محدودیت باشد. او پس از بازگشت با مقامات تماس گرفت و دیگر هیچ وقتی را تلف نکرد. 
در ژوئن 1939، ایجاد یک جشنواره فیلم در فرانسه در رسانه‌ها اعلام شد. با حمایت وزیر آموزش و پرورش فرانسه و کشورهای مختلف تولیدکننده فیلم، تنها پس از چند ماه آماده‌سازی جشنواره برگزار شد. این جشنواره حاصل همکاری کشورهای دموکراتیک بود که دیگر تحت هیچ فشار سیاسی قرار نگرفت. 

اولین روز از سپتامبر 1939 یعنی زمانی که قرار بود جشنواره افتتاح شود، آلمان به لهستان حمله کرد. افتتاحیه ده روز به تعویق افتاد اما با توجه به جنگ، جشنواره هرگز آن سال برگزار نشد. سرانجام در سال 1946، زمانی‌که که فرانسه در وضعیت نابسامانی قرار داشت، جشنواره بین المللی فیلم که 9 سال قبل توسط فیلیپ ارلانگر آغاز شد، سرانجام برای اولین بار در 20 سپتامبر برگزار شد. جشنواره کن، سال‌هاست در ماه می میلادی به مدت 10 روز در کاخ و کنگره‌های شهر کن برگزار می‌شود. 

هزینه‌های جشنواره کن چگونه تامین می‌شود؟ 

بدون شک، برای برگزاری یک فرش قرمز با شکوه هزینه‌های میلیون یورویی صرف می‌شود. بخشی از این هزینه توسط دولت و بخشی دیگر توسط شهر کن و اسپانسرها تامین می‌شود. هر سال، برندهای با اصالت که معمولاً ارزش سهام بسیار بالایی دارند، به عنوان حامی جشنواره اعلام می‌شوند. برای مثال برندهایی مانند بی‌ام‌دبلیو، جواهرات شوپارد، لورال پاریس و آرمانی بیوتی و… از اسپانسرهای این جشنواره بوده‌اند. 

چه کسانی به جشنواره کن دعوت می‌شوند؟

بدون شک، اولین افرادی که مجوز حضور در جشنواره کن را دریافت می‌کنند، عوامل فیلم‌های اکران‌شده و منتخب هستند. اگر برایتان سوال پیش می‌آید چرا مدل‌ها، اینفلوئنسرها، تیک‌تاکرها و گاهاً افرادی که به صنعت سینما مربوط نمی‌شوند، حضور دارند، باید به شما بگوییم پاسخ بسیار ساده‌ است؛ تبلیغات!

جشنواره کن، موقعیتی کم‌نظیر برای طراحان لباس و جواهر، عکاسان و استایلیست‌ها و… است تا استعداد خود را نشان دهند. از طرفی، هر برندی چهره‌های تبلیغاتی خود را دارد؛ پس با دعوت از آن‌ها می‌تواند بهترین نوع پرزنت حوزه کاری خود را داشته باشد. 

پیشنهاد می‌کنیم مقاله "بالاخره پای بلاگرهای ایرانی هم به فرش قرمز کن 2022 باز شد!" را مطالعه نمایید.

آیا حضور عموم در جشنواره کن آزاد است؟ 

نکته‌ای که باید بدانید، این است که فقط افرادی می‌توانند در جشنواره کن حضور پیدا کنند که مجوز دارند. این مجوز معمولاً به افرادی تعلق می‌گیرد که یا توسط برند و اسپانسر دعوت می‌شوند و یا بخشی از عوامل کن و فیلم‌ها باشند. البته، عکاسان و فیلم‌بردارها نیز می‌توانند با دریافت مجوز و تهیه بلیط در این جشنواره حضور پیدا کنند. 

در جشنواره کن چه جوایزی اهدا می‌شود؟ 

جشنواره کن فرصتی بی‌نظیر برای فعالان در صنعت سینما است. این جشنواره مختص به افراد حرفه‌ای و شناخته شده نیست؛ بلکه علاقمندان به این حوزه، در صورت داشتن آثار مورد قبول و پر کردن فرم اعتبار سنجی در سایت رسمی کن، می‌توانند فیلم خود را برای اکران ارسال کنند.

در جشنواره کن مانند بسیاری دیگر از رویدادها، رقابتی بین عوامل فیلم‌ها وجود دارد که در نهایت به بهترین فیلم کوتاه، بازیگر زن، بازیگر مرد، کارگردان و فیلم‌نامه جوایزی اهدا می‌شود. 
جالب است بدانید تندیس‌هایی مانند نخل سگ به بهترین انیمیشن، چشم طلایی به بهترین مستند و جایزه شوپارد به بهترین بازیگر نوظهور و… نیز اهدا می‌گردد. 
جشنواره کن 4 برنامه دارد که شامل بخش اصلی، موازی، مناسبت‌ها و بخش‌های متفرقه است. در بخش اصلی، 20 فیلم برای دریافت نخل طلا رقابت می‌کنند. هم‌چنین برای فیلم‌های کوتاه، نخل طلا اختصاص داده شده است. 

یکی دیگر از جوایز این جشنواره دوربین طلایی می‌باشد که به بهترین فیلم بلند حاضر در یکی از بخش‌های انتخاب رسمی، هفته‌ی کارگردانان، یا هفته‌ی منتقدان بین‌المللی اهدا می‌شود. سینمای ایران در این بخش، بسیار درخشان بوده که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. 

پیشنهاد می‌کنیم مقاله "برندگان جشنواره کن ۲۰۲۲ چه پوشیده بودند؟" را مطالعه نمایید.

تندیس نخل طلا در جشنواره کن به چه معناست و چگونه ساخته می‌شود؟ 

نخل طلا (به فرانسوی Palme d'Or ‎)، مهم‌ترین و با ارزش‌ترین جایزه در جشنواره کن است. این جایزه سال 1955 توسط اعضای برگزارکننده‌ی جشنواره معرفی شد و از آن زمان تاکنون هر سال به بهترین فیلم منتخب هیئت داوران تعلق می‌گیرد. قبل از آن این جایزه «جایزه‌ی بزرگ جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم» نامیده می‌شد. نخل طلا یکی از معتبرترین جوایز سینمایی و فرهنگی جهان به‌شمار می‌رود.

کمپانی سوئیسی «شوپارد» تولید کننده جواهرات و اجناس لوکس، 200 سال است که این نخل‌های طلا را می‌سازد. زمانی حدود ۴۰ ساعت صرف ساخت هر نخل می‌شود. جالب است بدانید در سال 1965 به پیشنهاد هیئت داوران از گروهی هنرمندان و جواهرسازان دعوت شد تا تندیس جشنواره کن را طراحی کنند. این جواهرسازان پیشنهاد ساخت یک نخل طلایی دادند که نماد شهر کن فرانسه است. برای ساخت این نخل، جواهر ساز معروف فرانسوی یعنی لوچته لازون انتخاب شد و تندیس نخل طلایی به عرصه بازیگری و سینما وارد شد. این تندیس هرساله به بهترین بازیگران و کارگردان‌ها اهدا می‌شود.

اعضای هیئت ژوری چه کسانی هستند و چگونه انتخاب می‌شوند؟

بدون شک در هر رویداد، به افراد متخصص و بی‌طرفی نیاز است تا در مورد اهدای جوایز تصمیم‌گیری کنند. در جشنواره کن هیئت داوران از میان طیف وسیعی از هنرمندان بین‌المللی و بر اساس مجموعه آثار و فعالیت‌های هنری خود انتخاب می‌شوند.

در جشنواره کن، هیچ یک از ویژگی‌ها مانند ملیت، جنسیت و سن در انتخاب داوران تاثیر نمی‌گذارد؛ به همین دلیل همیشه شاهد طیف گسترده‌ای از تنوع فرهنگی و فکری هستیم. 

مراسم فتوکال جشنواره کن چیست؟ تفاوت فتوکال و فرش قرمز چیست؟

پیش از این‌که بازیگران و دیگر عوامل فیلم بر روی فرش قرمز کن پا بگذارند، در مراسمی غیر رسمی‌تر و با حضور عکاسان و خبرنگاران حضور پیدا می‌کنند. سلبریتی‌ها معمولاً با لباس‌هایی راحت‌تر و کژوال در این کنفرانس حاضر می‌شوند تا در مورد فیلم صحبت کنند و به سوالات خبرنگاران پاسخ دهند. دیگر تفاوت فرش قرمز و فتوکال، ساعت برگزاری و میزان رسمی بودن است. مراسم فتوکال معمولاً در 4 بعد از ظهر و فرش قرمز 9 شب برگزار می‌شود. زمانی که شخص به روی فرش قرمز می‌آید، تنها چند دقیقه فرصت دارد برای عکاسان ژست بگیرد و بعد فرش را به سمت کاخ ترک می‌کند.

 درس‌کد جشنواره کن چیست؟ 

یکی از مهم‌ترین سوالاتی که در مورد جشنواره کن وجود دارد، این است که درس‌کد مراسم چیست و چه لباسی مناسب این فرش قرمز باشکوه است؟ برای حضور در فرش قرمز، برای آقایان تاکسیدو با پاپیون یا کراوات و برای خانم‌ها لباس شب الزامی است. در صورت عدم پوشیدن موارد ذکر شده، می توان یک پیراهن خوش‌دوخت و ساده، یک تاپ شیک با شلوار مشکی، کت و شلوار تیره یا آبی با پاپیون پوشید.  

کفش‌های شیک، با پاشنه یا بدون پاشنه، معنی ندارد. همراه داشتن کوله پشتی، کیف دستی یا کیف‌های بزرگ ممنوع است. پیش از حضور در مراسم، به مهمانان پیشنهاد می‌شود برای احترام به فضا و مسئولان جشنواره کن، درس‌کد حتی با ساده‌ترین لباس‌ها، رعایت شود. 

کدام داوران ایرانی در جشنواره کن حضور پیدا کردند؟

جشنواره کن، از جمله رویداد‌هایی است که بارها شاهد افتخارآفرینی ایرانی‌ها چه در زمینه جوایز و چه در زمینه داوری بوده‌ایم.

عباس کیارستمی

عباس کیارستمی از جمله افرادی است که در سال‌های 1993، 2002، 2005 و 2014 عضوی از هیئت داوران کن بوده است. 

سمیرا مخملباف

سمیرا مخملباف از اولین زنانی بود که  پس از موفقیت فیلم‌های «سیب» و «تخته سیاه» به عنوان داور بخش فیلم‌های کوتاه و سینه فونداسیون در سال 2001 در جشنواره کن حضور داشت.

بهمن قبادی 

بهمن قبادی نویسنده و کارگردان ایرانی در سال 2002 نیز به عنوان یکی از اعضای داوران جشنواره کنن حضور داشت. 

نیکی کریمی 

پس از سمیرا مخملباف، نیکی کریمی دومین زن ایرانی بود که به عنوان داور فیلم‌های سینه فونداسیون و فیلم‌های کوتاه مسابقه کن در سال 2007 انتخاب شد. 

لیلا حاتمی 

لیلا حاتمی به عنوان عضو هیئت داوران بخش اصلی شصت و هفتمین دوره جشنواره فیلم کن در سال 2014 انتخاب شد. جالب است بدانید لیلا حاتمی با لباسی که در این جشنواره شرکت کرده بود، از سوی مجله ال به عنوان یکی از ده پوشش برتر مراسم اختتامیه جشنواره کن انتخاب شد. 

کتایون شهابی 

کتایون شهابی از دیگر زنان فعال در صنعت سینمای ایران بود که به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران بخش مسابقه جشنواره فیلم کن 2016 انتخاب شد. 

اصغر فرهادی 

اصغر فرهادی نامی آشنا در سطح بین‌الملل است که در سال 2022، به عنوان عضوی از هیئت داوران جشنواره فیلم کن انتخاب شد. 

کدام فیلم‌های ایرانی جایزه کن را دریافت کرده‌اند؟

از گذشته تا به امروز آثار هنرمندان ایرانی در جشنواره کن بسیار پررنگ بوده است. پیش از آن شاید برایتان جالب باشد که بدانید مصطفی فرزانه، اولین سینماگر ایرانی است که آثار او به جشنواره کن راه پیدا کردند. او در سال 1340 فیلم کورش کبیر را در بخش مسابقه فیلم‌های کوتاه جشنواره فیلم کن به نمایش گذاشت. در سال‌های اخیر فیلم‌های سینمایی برادران لیلا، آیه‌های زمینی، تصور، عنکبوت مقدس و… به جشنواره کن راه پیدا کرده‌اند. در ادامه مطلب، تعدادی از فیلم‌هایی که از در این جشنواره معتبر موفق به دریافت جایزه شده‌اند را بررسی خواهیم کرد.

فیلم سینمایی بادکنک سفید 

فیلم سینمایی بادکنک سفید به نویسندگی عباس کیارستمی و کارگردانی جعفر پناهی، در چهل و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کن موفق به دریافت جوایزی از جمله دوربین طلایی و جایزه‌ی فدراسیون هنر و تجربه‌ی جشنواره‌ی فیلم کن شد. 

فیلم سینمایی زمانی برای مستی اسب‌ها

این سینمایی به کارگردانی بهمن قبادی در جشنواره کن 2000 موفق به دریافت جایزه دوربین طلایی شد. 

فیلم سینمایی طعم گیلاس

فیلم سینمایی طعم گیلاس به کارگردانی عباس کیارستمی و بازی همایون ارشادی در جشنواره کن 1997 موفق به دریافت نخل طلایی شد. او اولین نخل طلای ایران را کسب کرد. 

فیلم سینمایی فروشنده 

فیلم سینمایی فروشنده اثر اصغر فرهادی موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم‌نامه در جشنواره کن 2019 شد. 

کدام بازیگران ایرانی جایزه کن را دریافت کرده‌اند؟

شهاب حسینی اولین بازیگر ایرانی بود که موفق به دریافت جایزه نخل طلایی جشنواره کن شد. او با نقش‌آفرینی در فیلم سینمایی فروشنده، جایزه بهترین بازیگر مرد را در سال 2019 دریافت کرد. 

زر امیرابراهیمی تبدیل به اولین بازیگر زن و دومین بازیگر ایرانی شد که جایزه نخل طلایی را برای نقش‌آفرینی در فیلم سینمایی عنکبوت مقدس در سال 2022 دریافت کرد. 

حرف آخر 

در این مقاله نگاهی مفصل به تاریخچه جشنواره کن داشتیم. هم‌چنین بازیگران و فیلم‌های ایرانی که جوایز کن دریافت کرده‌اند را نیز بررسی کردیم. هم‌چنین نحوه حضور افراد و کسانی که دعوت می‌شوند را برایتان توضیح دادیم. در نهایت هم نگاهی به درس‌کد جشنواره کن داشتیم. حالا نوبت شماست؛ آیا جشنواره کن را دنبال می‌کنید؟

ثبت دیدگاه بعنوان مهمان